Anne Sütü: Sürekli Değişecektir

Anne sütü ilk 6 ay D vitamini hariç bebeğinizin tüm ihtiyaçlarını karşılayacak niteliktedir.

Anne sütü içeriği kusursuz bir bileşime sahiptir. Bu kusursuz yapısının içinde protein, karbonhidrat, yağ, vitamin, mineral, bağışıklık düzenleyiciler, büyüme faktörleri bulunmaktadır.

Anne sütü içeriği karbonhidrat açısından zengindir. Temel karbohidratı ise laktoz yani süt şekeridir.

Anne sütünün yağ içeriği kalori ihtiyacını sağlamanın yanı sıra çoklu doymamış yağ asitleri ile beyin gelişimi ve büyüyen hücrelerin yapısının tamamlaması açısından da çok önemlidir. 

Anne sütünün protein içeriği inek sütünden miktar olarak daha azdır; fakat protein yapısı açısından farklıdır. Bu farklılık sayesinde alerjik komponentler değişmektedir. Ayrıca anne sütü inek sütünde bulunmayan protein yapıtaşları içermektedir.

Anne sütü, inek sütü ya da formül sütlere göre daha kolay sindirilir; bu, hem içerdiği protein tipinin farklı olmasından, hem de sindirimi kolay doymamış yağ asitlerinin oranının yüksek olmasındandır. Bu nedenle anne sütü alan bebeklerde mide daha kısa sürede boşalır. Mama veren anneler bilirler ki mama aldıktan sonra bebek daha uzun süre derin uyur.  

Anne sütündeki mineral (demir, çinko, kalsiyum) oranları inek sütüne göre düşüktür; fakat anne sütünün sindirimi kolay olduğu için, bu minerallerin bağırsaktan emilimi yüksektir. Az miktarda alınsalar bile yüksek oranda emilerek (pH, yağ asidi, kalsiyum fosfor oranı nedeniyle)  ihtiyaç tamamen karşılanmış olur. Buna anne sütünün biyoyararlanımının yüksek olması denir. Bunun bebeğe en önemli faydası ise tuz oranının az olması ile böbrekler üzerindeki yükün hafiflemesidir. Anne sütündeki tuz içeriğinin düşüklüğü bebeğin gelişmemiş böbrek işlevlerine fizyolojik olarak uyum göstermektedir. Böylece bir denge kurulmuş olur. Bebeklerimiz anne sütünde az miktarda bulunan demir, çinko, kalsiyum gibi minerallerin yüksek oranını bağırsaktan emilimin çok iyi olması ile almakta; bu miktar onların tüm ihtiyacını karşılamakta; atarken de böbrekleri fazla yükten korumaktadır. Aslında anne sütü bileşimini tanımlarken ne eksik ne fazla; efektif emilimi, kolay atılımı ile bebeğimiz için tam kararında bir formül olduğunu söylemek yerinde olur. 

Anne sütü alan bebeklerde su ihtiyacı sık akla gelen bir sorudur. Sadece anne sütü ile beslenen 0-6 aylık bebeklerin çok sıcak yaz günlerinde bile tüm su ihtiyaçlarını, anne sütü karşılamayacaktır.

Anne sütündeki proteinler bebeği enfeksiyondan koruyucudur. Anne sütü bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. 

Aslında anne sütün içeriği sabit değildir. Genelde annenin beslenmesi ile korele gibi düşünülse de gerçekte bebeğin gereksinimlerine göre salgılanmaktadır. Her anne kendi bebeğinin ihtiyacına göre süt verir. Bir annenin her sütü de aynı değildir. Yani bebeğiniz hasta olduğunda siz farkında olmasanız da sütünüzün içeriği değişiyor ve onu iyileştirmek için gerekli sütü vermeye başlıyorsunuz. Her şey yolunda giderken bile, bebekler büyüdükçe besinsel ihtiyaçları değişeceği için annelerinin verdiği sütün içeriği de bu ihtiyaçlara paralel olarak değişiyor. 

Doğumdan sonra ilk salgılanan süt ağız sütü olarak da adlandırılır, sarımsı renkte daha koyu kıvamlıdır. İlk 1-2 hafta boyunca devam eder. Protein mineral ve vitaminlerden zengindir. Bu sarı rengi veren içerdiği yüksek miktarda beta karotendir. İçeriğindeki bağışıklık faktörüleri daha çok bebeği korumaya yönelik tiptedir. 

2. haftadan itibaren salgılanan süt ise geçiş sütüdür. Bu dönemde protein miktarı azalıp yağ ve şeker oranı artarak toplam enerji miktarında artış sağlar. 

2. haftanın sonundan itibaren ise olgun süt salgılanmaya başlar.

Annenin salgıladığı süt bebeği emzirme süresi içinde de değişir. Bebeği emzirmeye başlarken şekerden zengin tatlı süt gelir. Emzirme sonunda salgılanan süt ise yağdan zengin olduğu için bebeğe tokluk hissi verir. Bu nedenle bebeğin yağdan zengin son sütü yeterince alabilmesi için, her öğünde bir meme bebek tokluk hissedip kendiliğinden memeyi bırakana dek emzirilmelidir; yani bir memeden diğerine geçerken acele edilmemeli, o memenin yağdan zengin sütü de salgılaması için sabırla emzirmeye devam edilmelidir.